Het initiatief: Huis van de Straat
“Het Huis van de Straat is gemakkelijk benaderbaar. Er moet niets, maar er kan van alles ontstaan”
In Amsterdam-Zuid zijn de verschillen groot. Er zijn rijke buurten, maar er heerst ook veel (verborgen) armoede. Daarnaast is er sprake van een toenemende druk op de zorg. Bij Combiwel doen we er met behulp van diverse initiatieven alles aan om de sociale cohesie binnen dit stadsdeel te versterken. Een voorbeeld van zo’n initiatief? Het Huis van de Straat. Buurtwerker Mariska van der Werf en vrijwilliger Johan Smit vertellen hoe buurtgenoten van de Tellegenbuurt elkaar via dit initiatief weten te vinden en waarom dat zo belangrijk is.
Een sociaal vangnet
Hoe zorg je er nu voor dat er in een buurt met weinig sociale cohesie, toch iets wordt neergezet waar mensen elkaar beter leren kennen? Waar ze op elkaar letten en voor elkaar zorgen? Daar had onze buurtwerker Mariska wel ideeën over. Ze werkt nu bijna 15 jaar bij Combiwel en heeft in diverse wijken kunnen zien hoe belangrijk een sociaal vangnet kan zijn en hoe ze daar een bijdrage aan kan leveren.
Gemeenschapsbouw
Voor het Huis van de Straat wist Mariska dat het slim was om de lifttactiek toe te passen. ‘In een huizenblok waar de helft de lift gebruikt en de andere helft de trap, is het opvallend om te zien dat alleen mensen die de lift gebruiken elkaar kennen’, legt ze uit. ‘En ze kennen elkaar niet alleen, ze letten ook op elkaar (én op elkaars huisdieren en planten). Ze raken soms zelfs bevriend.’
Om sociale verbanden in wijken tot stand te kunnen brengen, hebben mensen een centrale locatie zoals een lift nodig, volgens Mariska. ‘Een plek waar ze een gemeenschap op kunnen bouwen. Hierbij is het belangrijk dat er zowel buurtgenoten komen die draagkracht hebben, maar ook mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Zo wordt het een plek waar werelden samenkomen die dat anders niet doen.’
‘Op die manier ontstaat er begrip voor bepaalde situaties’, gaat Mariska verder. ‘Neem als voorbeeld een verwarde vrouw die buurtbewoners veel over straat zien lopen. Ze kennen haar niet en benaderen haar ook niet. Tijdens het koffiemoment van het Huis van de Straat ontmoeten ze haar en komen ze erachter dat ze beginnende dementie blijkt te hebben. Als bewoners haar nu op straat zien lopen, kennen ze haar en bieden ze hulp aan. Voor deze vrouw is de buurt sindsdien een stuk veiliger geworden.’
< Tekst gaat verder onder de foto >
Tante Annie
Vanuit die gedachte is het Huis van de Straat ontstaan. In overleg met meerdere partijen zoals het stadsdeel, het buurtteam en woningcorporaties werd er een plek aangewezen om het Huis van de Straat te vestigen. Het werd een benedenwoning met een voortuintje in een levendige straat van de Tellegenbuurt.
Johan is vrijwilliger sinds de start van het initiatief en ziet het Huis van de Straat als een soort tante Annie. ‘Een laagdrempelige manier om elkaar te leren kennen. En om zo de volgende stap (iets betekenen voor elkaar en de buurt) gemakkelijker te maken.’
Zet je mensen bij elkaar om samen een kop koffie te drinken, dan komen de plannen vanzelf, vindt hij. ‘Een buurthuis is voor veel mensen een stap te ver. Bij de tramhalte praten ze met iedereen, maar naar een clubje gaan doen ze niet. Het Huis van de Straat is gemakkelijker benaderbaar. Hier drink je gewoon een kop koffie of eet je een kom soep. Er moet niets, maar er kan van alles ontstaan.’
Voor die soep is Johan verantwoordelijk. Elke dinsdag maakt hij een grote pan voor de lunch. ‘Iedereen uit de buurt kan aanschuiven’, zegt hij. En mensen eten de soep niet alleen ter plekke, buurtbewoners halen de soep die over is ook op. Een mooi extra contactmoment voor bewoners.’
Succesvolle samenwerking
Buurtbewoners in de Tellegenbuurt zijn een mix van nationaliteiten met verschillende achtergronden. ‘Velen van hen wonen achter de voordeur en zijn niet in contact met hun directe leefomgeving’, vertelt Mariska. ‘Maar uiteindelijk wil iedereen hetzelfde: geaccepteerd worden voor wie je bent en jezelf kunnen zijn. In het Huis van de Straat is er plek voor iedereen, ongeacht leeftijd, afkomst en religie. We nemen de tijd om elkaar te leren kennen en onwetendheid te veranderen in acceptatie en compassie. Iedereen is even waardevol en mag er zijn.’
Ook Johan betekent graag iets voor anderen. ‘Ik kan er een deel van mezelf in kwijt’, zegt hij. ‘Ik woon alleen en vind het heel fijn om naar het Huis van de Straat te komen. Hier krijgen dingen weerklank. Veel mensen denken vooraf dat ze ergens slecht in zijn. En toch haken ze na een korte uitleg vanuit het niets een hondendekje. Ik vind het leuk om te zien hoe mensen werken, verhalen te horen en mensen te laten zien dat wat ze doen, waarde heeft.’
< Tekst gaat verder onder de foto >
Aanbod afstemmen op behoeften
Combiwel heeft een enorm netwerk binnen Amsterdam, vindt Johan. ‘Van buurtbewoners, vrijwilligers en allerlei organisaties. Al die vingers lopen door de buurt heen’, zegt Johan. ‘Dat is de kracht van Combiwel. Daarbij heeft deze organisatie niet 1 vaste werkwijze die aan de buurt wordt opgelegd. Nee, Combiwel kijkt naar waar behoefte aan is. De medewerkers hebben feeling met de buurt en stemmen het aanbod daarop af. Zo is ook het Huis van de Straat in de Tellegenbuurt ontstaan.’
‘Een veilige plek waar mensen zichzelf kunnen zijn en op elkaar kunnen bouwen: dat is het Huis van de Straat’, besluit Mariska. ‘Ontzettend waardevol voor een buurt. Hopelijk het begin van veel meer van dit soort ontmoetingsplekken!’
